معرفی رشته عمران
رشته مهندسی عمران یکی از شاخههای مهندسی است، که به طراحی، نگهداری و ساخت سازههای مصنوعی شامل جادهها، پلها، کانالها، سدها وساختمانها میپردازد. از لحاظ قدمت، مهندسی عمران پس از مهندسی جنگ، دومین نظام مهندسی بهشمار میآید و امروزه مهندسی عمران، حد واصل مهندسی نظامی و مهندسی غیرنظامی محسوب میگردد.
در کشور ما نیز این رشته تا قبل از انقلاب فرهنگی به نام ” مهندسی راه و ساختمان” معروف بود. اما بعد از انقلاب فرهنگی عنوان “مهندسی عمران” برای آن در نظر گرفته شد.
زیرا عنوان “عمران” به اصطلاح Civil engineering نزدیک تر است.
هدف
هدف از این رشته تربیت نیروهای متخصصی است که بتوانند در پروژههای مختلف عمرانی
در زمینههای ساختمانی ، راهسازی ، پلسازی ، سازهها و بناهای آبی، جمعآوری و دفع فاضلاب و … مسوولیت طرح ، محاسبه و اجرا و نظارت بر اجرا را بر عهده گیرند.
«این رشته از جمله رشتههایی است که بیانگر کاربرد علم در ایجاد سازندگی و عمران کشور است.
یعنی هرچیزی که به آبادی یک کشور باز میگردد، مانند سد، فرودگاه، جاده، برج، تونل، دکلهای مخابرات، ساختمانهای مقاوم در مقابل زلزله، سیل و آتش و نیروگاههای برق و مصالح سبک، ارزان و با کیفیت مناسب برای ساخت و ساز،
در حیطه کار مهندسان این رشته قرار میگیرد.»
«در این رشته طیف بسیار وسیعی از کارها را در بر میگیرد.
یعنی اگر بخواهیم ساختمان، پل، برج، تونل، راه، سیلو و یا شبکههای فاضلاب بسازیم در آغاز به یک مهندس کارآمد عمران نیاز داریم
تا علاوه بر رعایت جنبههای فنی و اجرایی، اقتصادی نیز عمل کند. چون اقتصادی بودن یک اصل در این رشته است.»
[caption id="attachment_163" align="aligncenter" width="300"] عمران[/caption]
گرایشهای مقطع لیسانس
«این رشته در سطح کارشناسی دارای سه گرایش عمران – عمران ، عمران – نقشهبرداری و عمران – آب است.
گرایش عمران – عمران به محاسبه و طراحی سازههای متفاوت ، تحتنیروهای مختلف
مانند باد، زلزله، سیل، آتش و وزن خود ساختمان یا سازه میپردازد.»
«دانشجوی مهندسی عمران – عمران مسائل مربوط به سازه، خاک و پی، راه و ترابری و هیدرولیک را مطالعه میکند.
یعنی از یک سو به طراحی و نحوه ساخت اسکلت ساختمانها و سایر بناهای فنی مثل پل، فرودگاه و تونل پرداخته
و از سوی دیگر به مطالعه رفتار زمین بناهای فنی میپردازد تا بر اساس نوع خاک زمین مورد نظر، شکل و شالوده سازهای را که قرار است ساخته شود، طراحی کند.»
« هنگامی که مکان ساخت یک سازه تعیین میشود،
اولین کار نقشهبرداری است تا پستی بلندیها و نقشه مربوط به آن منطقه مشخص شده و
بر اساس آن ، مکان خاکبرداری ، میزان خاکبرداری و نحوه خاکبرداری تعیین گردد
و نهایت سطح مناسب برای پیسازی سازه مورد نظر آماده شود.»
«چون نقشهبرداری بیشتر برای سازههای بزرگ خارج از شهر
مثل سیلوها، پلها، تونلها و سدها کاربرد دارد، کارهای میدانی و صحرایی این رشته بسیار زیاد است
و بخش نقشهبرداری زیرزمینی آن نیز کار نسبتا خشنی میباشد.»
« آب دارای مسائل مختلفی از جمله مسائل فیزیکی، شیمیایی و آبیاری کشاورزی است
که هیچیک از اینها در مهندسی عمران- آب مطرح نمیشود. بلکه
مسائل مربوط به پیشبینی میزان سیلابها و روانآبهایی که در رودخانهها جریان دارد،
نحوه جمعآوری و نگهداری آب در مخازن پشت سدها و نحوه توزیع آن در کانالهای آبیاری و
بالاخره ساخت کانالهای آبیاری، به مهندسی آب باز میگردد.»
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
این رشته در ایران تا مقطع دکتری تدریس میشود و لذا راه برای ادامه تحصیلات باز است.
فارغالتحصیل مقطع کارشناسی میتواند در مقطع کارشناسی ارشد در گرایشهای مختلف :
سازه، سازههای هیدرولیکی، مهندسی زلزله، راه و ترابری، مکانیک خاک و پی، مهندسی آب ، سازههای دریایی، مهندسی مدیریت ساخت، مهندسی برنامهریزی حمل و نقل، مهندسی نقشهبرداری فتوگرافی و مهندسی محیط زیست به تحصیل ادامه دهد.
پیشبینی وضعیت آینده رشته در ایران
«چندسال پیش که برای مترو کارشناسان ژاپنی آمده بودند، یکی از آنها گفته بود تهران ده بزرگی است
چرا که خیلی از سیستمهای شهری را ندارد.
این نشان میدهد که برای پیشرفت و توسعه، ما به کارهای زیربنایی مثل راه، مترو و تاسیسات شهری بسیار نیازمندیم.
برای مثال امکان ندارد که کشوری پیشرفت کند اما سیستم ترابری و حمل و نقل آن به طور کامل درست نشده باشد؛
کاری که بخش اصلی آن بر عهده مهندسین این رشته است.».