مشاوره آنلاین همدمیار
دیدۀ مشاوره آنلاین همدمیار(۰nline) یا درمان آنلاین موضوع رو به رشدی است و اخیراً در جهان بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
این نوع درمان با فناوری گره خورده است و به نام‌هایی چون درمان الکترونیکی (e-therapy) و
مشاورۀ الکترونیکی (e-counseling)، درمان سایبری (cyber-counseling) و درمان تلفنی (teletherapy) خوانده می‌شود.
درمان آنلاین در واقع نوعی مداخله از طریق اینترنت است. در این نوع از درمان، مشاور یا روانشناس از طریق اینترنت با مراجع ارتباط برقرار می‌کند،
مراجع را حمایت می‌کند یا توصیه‌های روانشناختی خود را منتقل می‌کند.
درمان آنلاین می‌تواند از طریق ایمیل (e-mail)، ویدیوکنفرانس(video conference)،
گفتگوی آنلاین (online chat) و تلفن اینترنتیInternet phone) ) برقرار شود.
درمان آنلاین می‌تواند در ارتباطی همزمان مثل صحبت در یک گفتگوی تلفنی یا اتاق‌های گفتگوی آنلاین یا
با تأخیر مثلاً با فرستادن یک ایمیل اتفاق افتد.
البته باید به این نکتۀ مهم توجه کنیم که درمان آنلاین در واقع روان‌درمانی نیست و
جایگزین درمان سنتی که مبتنی بر ارتباط مستقیم و حضوری است نخواهد شد.
در واقع درمانگران آنلاین به تشخیص اختلال و درمان آن نمی‌پردازند بلکه افراد می‌توانند
از طریق رابطۀ آنلاین با یک درمانگر، راهنمایی و توصیه‌هایی دریافت کنند که زندگی آنها را در کار، زندگی و روابط بهتر کند.
همچنین در مواقع مشکلات زندگی این درمانگران می‌توانند شنونده‌های خوب و فعالی باشند و در تصمیم‌گیری‌ها به افراد کمک کنند.
درمانگران آنلاین می توانند به افراد برای زندگی بهتر کمک کنند و می توان گفت هدفش افزایش کارآمدی و سعادت در زندگی فردی است.
البته طرح‌های پژوهشی‌ای هم اجرا شده است و هم در حال انجام است که فرد بعد از گرفتن تشخیص به طور حضوری،
درمان را از طریق آنلاین دریافت کرده است. این تحقیقات اثرپذیری این نحوۀ درمان را نشان داده‌اند؛ اگرچه نیاز به تحقیقات بیشتر احساس می‌شود.
درمان آنلاین از گذشته تا حال
مکاتبه از راه دور میان یک درمانگر و مراجع مسئلۀ جدیدی نیست. زیگموند فروید از نامه برای ارتباط با بیمارانش بسیار استفاده می‌کرد.
اما استفاده از اینترنت برای اهداف درمانی به گروه‌های خودیاری در ۱۹۸۲ برمی‌گردد.
امروزه سایت‌های مختلفی در زمینۀ سلامت روانی خدمات ارائه می‌دهند که برخی تخصصی و برخی عمومی‌تر هستند.
رشد روافزون خدمات در حوزۀ مشاوره و سلامت روانی آنلاین سبب بنیان‌گذاری
جامعۀ بین‌المللی سلامت روانی آنلاین (International Society for Mental Health Online) شده است.
در حالی که بسیاری از مختصصان سلامت روان به درمان آنلاین به دیدۀ تردید می‌نگرند، این حوزه از درمان حمایت زیادی از طرف بسیاری از بیماران دریافت کرده است.
در مطالعه‌ای که در مجلۀ خدمات روانپزشکی به چاپ رسیده است، بیمارانی که درمان را از طریق ویدیو کنفرانس دریافت کرده‌اند،
رضایت زیادی عنوان کرده‌اند؛ البته مسلم است که این نوع از درمان برای همه مناسب نیست و محدودیت‌هایی دارد اما قطعاً برای عده‌ای سودمند خواهد بود.
برای مثال در یک مقاله در روزنامه نیوزویک (Newsweek) عنوان شده است که
در جلوگیری از بازگشت به اعتیاد می‌توان از این نوع درمان سود جست،
مخصوصاً برای آنها که احساس خوبی از شرکت در گروه‌های سنتی حمایتی ندارند.
درمان در گروه‌های سنتی به‌صورت رودررو است و معمولاً حضور در آنها برای کسانی که می‌خواهند هویت خود را مخفی نگه دارند، سخت است.
سود و زیان درمان آنلاین
خدمات روان‌درمانی آنلاین دارای فواید و معایبی است که باید به آنها توجه شود.
مهم‌ترین منفعت آن دسترسی آسان است و بزرگ‌ترین مشکل آن مسئلۀ اعتماد و اطمینان است.
همچنین مسائلی مانند محرمانه‌بودن، موضوعات اخلاقی و قانونی و صلاحیت درمانگران آنلاین هنوز موضوعاتی است که باید به آنها پرداخته شود.
به عنوان مثال بر اساس اخلاق حرفه‌ای روانشناسی بالینی، مداخلات باید به شیوۀ معمول صورت گیرد و قوانینی برای آن وجود دارد. در صورت آنلاین‌شدن درمان، این قوانین دستخوش تعارضاتی می‌شود که روانشناسان باید آنها را حل کنند.
در کنار این، یکی از مسائلی که این نوع درمان با آن روبه‌رو است، هزینۀ آن است.
اگر قرار است خدمات درمانی آنلاین به همان قیمت درمان حضوری عرضه شود، چرا باید به درمان آنلاین بپردازیم؟
فواید درمان آنلاین همدمیار:
۱. موجب صرفه‌جویی در وقت و هزینه است؛
۲. به افرادی که مشغلۀ زیادی دارند، کمک می‌کند که بتوانند در زمان‌های آزاد خود دسترسی داشته باشند؛
۳. اگرچه درمانگر و مراجع از ارتباط رودررو محروم می‌مانند، درمانگر تحت تأثیر زمینه‌های فرهنگی، طبقاتی و اجتماعی مراجع قرار نمی‌گیرد؛
۴. برای کسانی که در مناطق دورافتاده زندگی می‌کنند، گزینۀ خوبی است؛
۵. برای کسانی که محدودیت‌های جسمانی دارند، گزینۀ خوبی است؛
۶. افراد به‌راحتی می‌توانند اطلاعاتی دربارۀ سلامت روان به دست آورند؛
۷. برای کسانی که نمی‌توانند هزینه‌های درمانگران سنتی را بدهند و از طرفی نیاز به درمان دارند، گزینۀ خوبی است.
معایب درمان آنلاین همدمیار:
۱. این شیوه در شرایط بحرانی مانند اقدام به خودکشی کارآمد نیست؛
۲. کسانی که اختلالات شدید روانپزشکی دارند نمی‌توانند از این خدمات استفاده کنند؛
۳. درمانگر از اطلاعات مهمی مانند زبان بدن و لحن وصدا محروم است؛
۴. شکل‌گیری اعتماد و اطمینان دشوار است.
آیا واقعاً مشاوره آنلاین همدمیار مؤثر است؟
تحقیقات متعددی درباره اثربخشی مشاوره آنلاین انجام شده است.
در سایت گوگل اسکولار (google scholar) که مرجع مقالات و مطالب علمی است بیش از ۳ میلیون مقاله در حوزه مشاوره آنلاین ارایه شده است.
خلاصه عمده تحقیقات این است که اثربخشی مشاوره آنلاین در صورتی که مراجع به درستی انتخاب شده باشد به اندازه مشاوره حضوری است.
اشاره مختصری به پژوهش خودم در این حوزه که برای اولین بار در ایران انجام شده است می کنم.
من در پژوهش خود به مقایسه مشاوره آنلاین، مشاوره آفلاین و مشاوره حضوری در درمان افسردگی پرداخته بودم و
نتیجه تحقیق این بود که مشاوره آنلاین و مشاوره حضوری هر دو در درمان افسردگی مؤثر هستند.
خلاصه و جمع بندی
در این مطلب سعی کردم به صورت خلاصه درباره مشاوره آنلاین و فواید آن صحبت کنم. اگر در شهر یا کشور دیگری زندگی می کنید و
به درمانگر متبحر دسترسی ندارید، یا اگر صحبت کردن درباره مشکلات تان و یا رفت و آمد برایتان سخت است می توانید از مشاوره آنلاین استفاده کنید.
دکوراسیون آشپزخانه که همیشه روی مد هستند!